وجه التزام

وجه التزام یکی از اصطلاحات حقوقی است که در قرارداد ها در نظر گرفته می شود. اگر بخواهیم دقیق تر صحبت کنیم، در ابتدا باید قرارداد را برایتان توضیح دهیم. پس با ما همراه باشید.

نتیجه ی توافق دو طرف در یک معامله را قرارداد گویند. قرارداد ها معمولا نتیجه ی اراده و تابع شرایط هر دو طرف هستند که به طور جداگانه، این مبحث در شرایط صحت معامله بیان می شود. همچنین در این قسمت طرفین اجازه ی این را دارند تا جایی که با قوانین تعیین شده مغایرت نداشته باشد، شروط و شرایط بگذارند و قرارداد خود را با یکدیگر ببندند.

حال یکی از این شروط قابل تعیین از سوی طرفین قرارداد می تواند تقاضا برای جبران خسارت وارد شده به یکی از دو طرف در صورت وقوع اتفاقات غیر مترقبه باشد!.

برای مثال در بعضی از قرارداد های تملیکی مانند قرارداد های خرید و فروش ملک مسکونی، مقداری از وجه را در قرارداد به علت جبران خسارت ناشی از عدم انجام تعهد به انتقال دادن سند رسمی مال یا ملکی که در حال معامله است به عنوان وجه التزام تعیین می کنند.

 

حال که متوجه شده اید وجه التزام در کجا به کار می رود، به تعریفی وسیع تر از وجه التزام می پردازیم.

وجه التزام چیست؟

هنگامی که دو نفر با یکدیگر قراردادی را می بندند، قرارداد تعیین شده بین این دو در اصلاح لازم الاجرا است؛ این بدین معناست که طرفین موظف به اجرای متن قرارداد هستند و اگر یکی از این دو به دلایلی نتوانند در زمان مقرر شده، مفاد قرارداد خود را به انجام برسانند، باید مبلغی را به عنوان خسارت به طرف دیگر پرداخت کنند. در حقوق به این امر و به این وجه، وجه التزام گویند.

وجه التزام در فقه بدین گونه تعریف شده است : “مبلغی است که متعاقدین در انعقاد عقد به موجب توافق (خواه ضمن همان قرارداد اصلی، خواه به موجب موافقت مستقل که در این صورت باید پیش از بروز تخلفِ متعهد از تعهد باشد) به عنوان میزان خسارتِ (مادی یا معنوی) محتمل الوقوع ناشی از عدم اجرای تعهد و یا ناشی از تأخیر در اجرای تعهد، پیش‌بینی کرده و بر آن توافق کنند. چنین توافقی هرگاه به صورت شرط ضمن عقد باشد، شرط جزاء یا شرط کیفری نامیده شده است. ”

وجه التزام در قرارداد ها چگونه تعیین می شود؟

 

حال به مبحث نحوه ی تعیین وجه التزام در قرارداد ها می رسیم. وقتی یک طرف قرارداد باید سند یا مبلغی را به طرف دیگر منتقل کند، باید بداند این کار باید در موعد و زمان مشخص تعیین شده در قرارداد صورت گیرد و در صورت دیرکرد، می توان جریمه دیرکرد در انتقال را گرفت. درباره نحوه تعیین وجه التزام و میزان مبلغ باید گفت که توسط طرفین تعیین می شود.

به عنوان مثال در متن قرارداد این متن را قرار می دهیم:

” منافع مورد معامله قبلاً به كسی واگذار نشده و با قرار مورد معامله تماماً در تصرف فروشنده می‌باشد كه ضمن العقد لازم حاضر، فروشنده متعهد و ملتزم گردیده مورد معامله را تماماً و سالما در تاریخ …… تخلیه نموده، در همان تاریخ تحویل خریدار نماید و نیز برای هر روز عدم تخلیه و تحویل از تاریخ مزبور متعهد و ملتزم به پرداخت مبلغ …… ریال روزانه به عنوان خسارت تأخیر در تخلیه و تحویل و به عنوان وجه التزام به خریدار می‌باشد و خریدار حق دارد از تاریخ سررسید مزبور لغایت مدت ده روز برای تخلیه و تحویل و وجه التزام مذكور علیه فروشنده در دادگاه صالحه اقدام نماید، همچنین فروشنده متعهد به تأدیه و تسویه حساب بدهی‌های آب و برق و گاز مزبور تا روز تخلیه و تحویل می‌باشد در غیر این صورت خریدار می‌تواند آن را تأدیه و سپس با ارائه قبوض مثبته از فروش وصول كند . ”

یکی از دو طرف زمانی می توانند نسبت به دریافت وجه التزام شکایت کنند که خودشان تمامی موارد درون قرارداد را رعایت کرده باشند.

وجه التزم مخصوص چه قرارداد هایی است؟

وجه التزام بیشتر مختص عقود تملیکی بوده که در آن مالکیت از یک نفر خارج شده و به مالکیت شخص دیگری در می آید.

مثال دیگری که می توان از آن نام برد عقد اجاره است.

در اصل وجه التزام خسارت در مقابل به انجام نرسیدن تعهد در انتقال پول یا سند رسمی مورد معامله می باشد.